groepjes maken in de klas

het lijkt simpel en dat is het ook

Het is altijd de vraag hoe je het beste de kinderen in je klas over het lokaal verdeeld. Ga je groepjes maken, zet je ze in rijtjes of maak je een u-vorm… Alles heeft voor- en nadelen, iedereen kan ze wel bedenken. Als je er meer over de nadelen wilt lezen, lees dan dit artikel op klasse.

Het groepsklimaat

Hoe je je groep indeelt, heeft veel invloed op je groepsklimaat. Heb je een positief groepsklimaat dan is je groep sociaal en heeft dit ook weer invloed op het werkklimaat. Uit een onderzoek aan de universiteit van Nijmegen is gebleken dat als je kinderen bij zoveel mogelijk verschillende klasgenootjes zet, iedereen elkaar beter leert kennen. Als iedereen elkaar beter kent, dan worden kinderen aardiger voor elkaar. Als je eerst dacht dat iemand niet zo leuk zou zijn, ga je er dan anders over denken…. Dat klinkt goed!

groepjes maken

Groepjes indelen is geen eenvoudige klus, vaak blijf je maar denken en kinderen schuiven. Om groepjes te maken, kun je een paar hulpmiddelen gebruiken. Zo kun je een sociogram maken of je kunt kinderen zelf laten kiezen. Maar er zijn ook handige online tools die je kunt gebruiken op je digibord.
Zelf ben ik enthousiast over social shuffle. Dit is een website wat je samen met de kinderen kunt bekijken op je digibord en het live kunt doen. De site legt het op een leuke manier stap voor stap uit.
Het grote voordeel is dat het niet jouw indeling is, maar dat het echt willekeurig is.
De site geeft precies aan hoe het werkt en je kunt het aanpassen aan de groepsgrootte en tafelopstelling. Als je de cookies accepteert, onthoud hij je gegevens en kun je de volgende keer gewoon weer op deze manier een opstelling maken. Ook is er een handig knipvel om kinderen een symbool toe te wijzen, dan gaat het wat makkelijker.
Er is natuurlijk ook een nadeel, zo kun je kinderen geen kenmerk toewijzen, of een mismatch aangeven.
Er kunnen dus kinderen naast elkaar komen die voor veel herrie gaan zorgen. Zij hebben dan deze periode een hoop te leren 🙂

Uiteraard zijn er nog een aantal andere digitale varianten te vinden om groepjes te verdelen, zoals random name picker of klasindeling van gynzy.

En dan…

Als de klas een nieuwe indeling heeft, zorg er dan voor dat de kinderen weten hoe ze zich moeten gedragen in het nieuwe groepje. Zorg dat ze elkaar leren kennen en dat ze goed kunnen werken. Om dit voor elkaar te krijgen is het belangrijk dat de verwachtingen duidelijk zijn en uitgesproken worden. Want als deze duidelijk zijn, kunnen de kinderen betere keuzes maken. Wil je hier meer over weten, lees dan waarom verwachtingen uitspreken belangrijk is!

waarom verwachtingen uitspreken belangrijk is

verwachtingen

 

Mijn kinderen zitten midden in de pubertijd en ik probeer ze te stimuleren om door te zetten bij het maken van hun schoolwerk. Voor een puber is het moeilijk om verder vooruit te kijken en ze voelen zich toch best wel snel aangevallen. Iedere dag moet er aan een ander touwtje getrokken worden, zoals het touwtje van ‘zin maken’, of het touwtje van ‘tijd vrij maken’, of die van ‘het zelfvertrouwen’. Het is even zoeken welk touwtje op welk moment aandacht nodig heeft.

verwachtingen

Het uitspreken van verwachtingen vind ik belangrijk. Door deze te vertellen is het maar duidelijk waar je het over hebt en waar er naar toe gewerkt wordt. Zelf weet ik deze eigenlijk ook graag als ik iets nieuws ga doen of leren…
Er wordt in de literatuur snel over dit onderwerp heen gepraat, net alsof we het wel weten. Gelukkig vertelt Covey er veel over. Als je de persoonlijke groei van een ander wil vergroten en een taak geeft, zijn de volgende zaken volgens hem belangrijk:

  1. Bespreek je eerst wat het gewenste resultaat van de taak is, waarbij je vooral de vrijheid van de manier waarop die uitgevoerd kan worden open laat.
  2. Bespreek een aantal basisregels en vertel vooral ook wat er mis kan gaan. Het helpt om over andermans fouten te vertellen, dan weet je al wat je niet hoeft te proberen.
  3. Geef aan welke hulpen gebruikt kan worden bij het maken van de taak, zoals welke ondersteuning je kunt inzetten, welke techniek je kunt toepassen en waar je informatie kunt vinden.
  4. Vertel verder de prestatienorm, het tijdspad en op welke manier de evaluatie wordt gedaan.
  5. Geef als laatste aan wat er zal gebeuren als het doel wel of niet wordt behaald. Daarna kan de taak gestart worden

Je moet iemand begeleiden bij het aanleren van een nieuwe taak tot ze competent genoeg zijn om het alleen te doen. Ze krijgen dan meer zelfvertrouwen en kunnen een taak echt zelfstandig uitvoeren. Dit vraagt om een goede observatie, doorvragen en vertrouwen geven.

Ik blijf dit dus mijn verwachtingen verwoorden, want dat helpt bij het leren van nieuwe dingen!

yes and no
is het yes of is het no?

uit: ‘de kleine Covey’ van Jan Kuipers & Ben Tiggelaar

een positieve groep

awesome today

Om als kind een awesome day te hebben op school, zijn er verschillende ingrediënten en factoren nodig. Voor een schoolkind, spelen een aantal factoren een rol: het neemt zichzelf mee, het is individu in een groep en dan zijn er nog de taken die die dag uitgevoerd mogen worden 🙂

Het kind zelf

Iedereen heeft een eigen dynamiek en manier van ontdekken en leren. In de omgeving van een kind zijn ouders (of opvoeders) belangrijk, is er de school die vanuit een visie werkt en is er een sociaal netwerk rond het kind, waar ze veel ervaringen meemaken.
Ieder kind is uniek en van nature nieuwsgierig. Om goed tot ontwikkeling te komen, heeft iedereen behoefte aan relatie, competentie en autonomie. Een kind heeft van zichzelf veel tools en nieuwsgierigheid om er een fijne dag van te willen maken.

De groep

Om lekker mee te kunnen draaien in een groep is veiligheid van groot belang. Is er geen veiligheid dan ga je automatisch in de vlucht- of vecht-stand en kom je niet toe aan ontwikkelen. Voor iedereen is het belangrijk dat je gehoord en gezien wordt. Net zoals het gevoel dat je enige invloed kunt uitoefenen op spel, het proces of in vriendschap. Contact maken met iemand in je buurt is belangrijk en iedereen doet dit op zijn eigen manier.

In een positieve groep komt ieder groepslid het beste tot zijn recht. Het is voor een school dus belangrijk dat er veel aandacht uitgaat naar het groepsproces. Als het lukt om een samenhangende groep te krijgen, waar iedereen een positieve rol kan nemen, kan iedereen groeien & bloeien.

Een positieve groep maken

De leerkracht heeft veel invloed op het groepsproces. Zij zijn het grote voorbeeld en het is belangrijk dat ze een positieve leidersrol innemen. Er zijn veel groepsvormende activiteiten als energizers en coöperatieve werkvormen te vinden. Kinderen leren op deze manier samen te werken en elkaars positieve kanten te ontdekken. In een dergelijke groep krijgt positief gedrag veel aandacht, waarbij de feedback ‘goed gedaan’ niet voldoende is. Als je uitlegt waarom dit gedrag positief en belangrijk is, zal het gedrag vaker herhaald worden.

Verder is het altijd goed dat verwachtingen worden uitgesproken en regelmatig worden nabesproken. Als het niet gelukt is om de verwachtingen te behalen, is dat niet erg, als er samen wordt nagedacht hoe dit de volgende keer wel gaat lukken. Iedereen wordt verantwoordelijk gemaakt voor gedrag en praat mee over mogelijke oplossingen.

Om een positieve groep te maken is het is belangrijk dat iedereen verantwoordelijk is voor het groepsproces. Er worden samen groepsregels gemaakt waar iedereen aan mee wil doen.
Als er conflicten in de groep zijn, is het verstandig om hier bij stil te staan. Leg de nadruk op de (door de leerling opgestelde) klassikale afspraken en bespreek wat de oplossing is om deze ruzies in de toekomst te voorkomen. Neem iedere dag tijd om de afspraken door te nemen en te kijken of het lukt met elkaar. Dat laatste levert weer veel complimenten op en zorgt ervoor dat de groep positief blijft.

 

Wil je meer weten over hoe je een positief groepsklimaat kunt stimuleren, dan is er veel informatie te vinden.
* Handboek positieve groepsvorming van Maya Bakker-de Jong en Ivo Mijland
* Gelukkige kinderen in een gelukkige klas van Charlotte Visch
* Klasse(n)kracht: Met RESPECT voor de klas van Jelly Bijlsma
* Zin in school van Luc Stevens

 

Ik denk als IB’er graag mee met een leerkracht of een school over groepsprocessen. Zo kan ik observeren en de groep en groepsrollen in beeld brengen en samen oplossingen zoeken om een positief groepsklimaat neer te zetten.

werken met een verbeterbord

verbeterbord

veranderen

Veranderen is een klus. Volgens het woordenboek betekent veranderen dat je iets anders wil maken, of dat je ervoor zorgt dat iets niet hetzelfde blijft. Iedereen kan veranderen, hoe oud je ook bent.
Als ik als RT’er of ambulant begeleider met kinderen werk die graag iets willen veranderen, werk ik graag met het verbeterbord. De format hiervan is geënt op het model van Stichting Leerkracht die een verbeterbord voor het onderwijs heeft vorm gegeven.

Als je een vaardigheid of een gedrag wil veranderen of verbeteren, kun je dat het beste in de volgende 3 stappen doen:
1. Je besluit dat je iets wil veranderen of verbeteren
2. Je gaat de verandering oefenen
3. Je bereikt je doel

De eerste stap ‘besluiten dat je iets wil veranderen’ is de essentiële stap. Wil je daadwerkelijk iets verbeteren dan is het belangrijk om deze stap goed te doorlopen en doorleven.

het verbeterbord

Wil je een leerling helpen om deze stap te zetten, dan ga je allereerst een beeld vormen van de vaardigheid die verbeterd kan worden. Start het proces met een kindgesprek, waarin je inzet op de relatie en de mindset.

De cyclische onderdelen van het verbeterbord zijn:
– De check in: geef aan hoe je erbij zit… dit doe je met het intekenen van een smiley.
– De successen: kijk naar je behaalde doelen en vier je succes door het te benoemen en op te schrijven. Kijk vooral hoe het komt dat het gelukt is.
– De doelen: Als je een succes hebt behaald, kijk je nu welk doel de volgende stap is. Zorg dat de doelen haalbaar en klein zijn. Er zijn veel manieren om dit te begeleiden.
– De acties: kijk welke acties nodig om deze doelen te behalen. Omschrijf deze in positieve doe-taal en zet de oefendagen erachter, want dan kun je daadwerkelijk in actie komen.

werken met het verbeterbord

Bij veel kinderen werk ik iedere week met veranderborden die ik meegeef naar huis. Thuis kunnen ze de vooruitgang laten zien en trots zijn. Het is ook handig om het bord te lamineren en er zo een whitebord van te maken. Op deze manier kun je iedere keer er met een stift op schrijven en aanpassen.

Het grote voordeel is dat kinderen handvatten krijgen om de vaardigheden te verbeteren. Hiermee leren ze om hun probleemoplossend denken en handelen te vergroten. Een belangrijke 21e eeuwse vaardigheid die het slo bijvoorbeeld in een leerlijn heeft neergezet.
Het is fijn om te zien dat het veranderbord goed werkt en de motivatie, betrokkenheid en zelfvertrouwen van de kinderen groter wordt. Het bord zet je aan tot veranderen en verbeteren. Kinderen zijn daar eigenlijk heel goed in!

 

Wil je graag meer weten hoe ik als Ambulant begeleider op school kan werken, neem dan contact op, ik vertel er graag meer over!