Soms gaat het moeilijk in een klas, dat kan door allerlei redenen komen. De groepsdynamiek is (nog) niet positief, er zijn veel kinderen met verschillende aanpakken, er zijn veel invallers geweest of er staat een starter voor de groep…
Als het nog niet lekker loopt in een groep, zie je vaak dat leerlingen ongewenst gedrag laten zien.
gedragsmanagement
Als IB’er probeer ik mijn collega’s goed te helpen om het groepsklimaat te verbeteren. Als een groep lekker in zijn vel zit, gaat het leren een stuk gemakkelijker. Ik ben dus altijd op zoek naar fijne tips voor leerkrachten, waar ze gemakkelijk mee aan de slag kunnen.
Laatst kreeg ik een handig pocketboekje ‘gedragsmanagement in de klas’ van Peter Hook en Andy Vass in handen. Daar staan veel handige tips en tools in. Zo leggen zij het gebruik van keuzetaal uit, dat vind ik een handige tip!
Keuzetaal
Het veranderen van het ongewenste gedrag kun je goed voor elkaar krijgen met het uitspreken van keuze-taal, want:
- Met keuzetaal heeft de leerling het gevoel dat ze gedrag kunnen kiezen, waardoor ze zich autonoom voelen.
- Met keuzetaal vertel je ze dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor hun gedrag. Ze hebben de keus om te doen wat je hen hebt gevraagd, of ze kiezen voor de bijbehorende consequentie.
- Met keuzetaal voorkom je een machtsstrijd of een confrontatie.
Bij goede keuze taal zijn er 3 belangrijke zaken:
- Geef een keuze binnen het speelveld en regels van de groep. Door bijvoorbeeld te verwijzen naar ‘onze regels’, zorg je ervoor dat de regels niet aan jou als persoon gekoppeld worden, waardoor leerlingen minder de neiging hebben om je uit te dagen.
- Keuzetaal beïnvloedt een leerling, het zorgt dat het kind de juiste keuze maakt.
- Blijf niet aanhoudend waarschuwingen geven, want dan gaan de leerlingen steeds een stapje verder. Als een leerling blijft volharden in zijn slechte keuze, dan kun je de vooraf vertelde consequentie toepassen. Uiteraard verwacht je bij iedere consequentie dat deze wordt nageleefd. Verwoord deze fase ook in keuzetaal en gebruik de volgende stappen:
- Je zegt: ‘Jack je hebt ervoor gekozen om aan het einde van de les een gesprek te hebben met mij. Ga nu naar je plaats, dankjewel’.
- Als de leerling dan nog doorgaat met door de groep lopen en openlijk weigert mee te werken, geef dan weer een keus.
- Als de leerling meewerkt, dan herstel je de relatie en geef je een compliment.
Er zijn veel manieren om keuzetaal uit te spreken. Om je op ideeën te brengen nog een aantal voorbeelden:
- Een keuze geven met duidelijkheid over de regels: ‘Kees, je weet dat het onze regel is om je hand op te steken als je wat wil zeggen. Ik zou willen dat je je nu aan deze regel houdt, dankjewel’.
- Een keuze met erkennen en sturen: ‘Ik begrijp dat je nu een vraag wilt stellen aan je buurvrouw, maar dat kun je ook doen aan het einde van de les (erkennen) en nu wil ik graag dat je verder werkt aan je taak (sturing), dankjewel (verwacht naleving)’.
- Als een leerling roept dat je ze niet kunt dwingen, dan kun je alleen maar vaststellen dat dit zo is. Dit kun je in je voordeel laten werken door te benoemen dat je het eens bent, maar dat je toch verwacht dat ze je instructie gaan uitvoeren. Een voorbeeld: als leerlingen blijven kletsen en je vraagt ze hiermee te stoppen, zegt 1 van de meiden dat je niet kunt dwingen. Hier antwoord je op: ‘Daar heb je gelijk in, ik kan je niet dwingen en toch vraag ik je om ervoor te kiezen om je werk binnen 5 minuten af te maken, dankjewel’
- Als-dan-keuze: een eenvoudige ouderwetse regel die neerkomt op: ‘als je je bord leeg eet, dan krijg je een toetje…’.
- De of-of keuze: Deze manier van spreken zorgt ervoor dat het duidelijk is wat de bedoeling is. Een voorbeeld: ‘Janine je kiest ervoor om te gaan zitten of om 5 minuten na te komen’.
Kortom: vaak zetten we onze leerlingen voor een voldongen feit. Dit roept weerstand op, want iedereen heeft graag een keuzemogelijkheid. Via keuzetaal kunnen de kinderen zelf kiezen voor de consequentie, maar worden ze aangemoedigd om dit niet te doen. Als je deze vaardigheid oefent heb je het zo in de vingers en levert het veel win-win-situaties op…. Succes!
– wacht niet op een goede dag, maar probeer er een te maken –
Als je een moeilijke groep hebt en je bent op zoek naar een oplossing, dan kan ik de leerkracht coachen en veel nieuwe vaardigheden aanbieden om het tij te keren….. Neem vrijblijvend contact op en dan leg ik het uit.